کد مطلب:3579 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:26

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

آياكتابهايي براي اين كه انسان خود را از آلودگيهاي دنيوي رها سازد و بتواند بيشتر با معبود خود باشد، سراغ داريد؟

براي تبديلِ اخلاق و رفتار زشت به اخلاق زيبا و پسنديده، رعايت مراحلي لازم است: 1. شناخت اخلاقهاي پسنديده و ناپسند: انسان در ابتدا بايد مرز و حدود ميان اخلاق ناپسند و پسنديده را بشناسد، و معيارهاي تشخيص اين دو را به دست آورد تا بتواند بر انجام يا ترك آنها تصميم بگيرد.

2. معرفت نفس و خودشناسي: امام عليميفرمايد: أفضَل المَعرِفَة معرفةُ الإنسَن نَفسه; بهترين شناخت آن است كه انسان خويشتن را بشناسد.(غررالحكم و دررالكلم، عبدالواحدبنمحمدتميميآمدي، ص 232، انتشارات مكتب الاعلام الاسلامي.) معرفةُ النفس أنفع المعارف; خودشناسي، سودمندترين شناختهاست.(غررالحكم و دررالكلم، همان.) مَن عَرَفَ نَفسه فَقَد عَرَفَ رَبّه; هر كس خود را بشناسد، همانا خدا را شناخته است.(همان.)

3. سومين گام، عزم و اراده جدي بر ترك رذايل اخلاقي است. شخص بايد به اصطلاح قرآن كريم(تحريم، 8.) توبه نصوح و واقعي كند و تصميم بگيرد كه ديگر به آن اخلاق زشت باز نگردد.

4. مرحله بعدي راهشناسي است. انسان بايد راه رسيدن به فضايل و ترك رذايل اخلاقي را شناسايي كند; از جمله:

الف) به زشتي صفات ناپسند و آثار زيانبار آنها پي ببرد و از عواقب و عذابهاي آنها آگاه شود.

ب) فضيلت و امتياز رفتارهاي پسنديده را بشناسد و آثار مثبت و سودمند آنها را شناسايي كند.

ج) پس از آشنا شدن و پي بردن به زشتي گناه و رذايل اخلاقي و حُسن فضايل اخلاقي، جهاد عملي با نفس را آغاز كند و با وسوسههاي شيطان و هواهاي نفساني، به مقابله برخيزد و هر آنچه هواي نفس اراده كرد، خلافش را انجام دهد; مثلاً اگر هواي نفس و شيطان خواست او را از انفاق و كمك به ديگران باز دارد، او بيشتر انفاق و اين عمل را تكرار كند. خود اين مرحله نيز نياز به مراقبتهاي ويژه و مراحل حفاظت دارد; از جمله:

مشارطه، يعني شرط كردن با نفس خويش با تذكرات و يادآوريهايي كه همه روز تكرار ميشود.

مراقبه، كه همان مراقبت از خويش است. امام عليميفرمايد: سزاوار است انسان بر خويشتن مسلط و هميشه مراقب قلب خود و نگاهدار زبان خويش باشد.(غررالحكم و دررالكلم، همان، ص 235.)

محاسبه، يعني هر كس در پايان هر روز يا هفته يا ماه و يا سال، به محاسبه كارهاي خود بپردازد و عملكرد اخلاقي خود را در زمينه خوبيها و بديها، اطاعت و عصيان، خداپرستي و هواپرستي و... به طور دقيق مورد حسابرسي قرار دهد.(ر.ك: پيام قرآن، آيتالله مكارم شيرازي، ج 1، ص 149 ـ 260، انتشارات مدرسه الامام اميرالمؤمنينـ اخلاق در قرآن، آيتالله مصباح يزدي، ج 1، ص 210 ـ213، مؤسسه آموزشي پژوهشي امام خمينيـ چهل حديث، حضرت امام خميني، مؤسسه نشر و تنظيم آثار امام خميني.)

ـ كتابهاي مفيد در اينباره بسيار است كه به مقتضاي سليقه و تواناييهايتان ميتوانيد اختيار كنيد.

برخي از اين كتابها عبارتند از: گناهان كبيره، آيت اللّه دستغيب; قلب سليم، همو; استعاذه، همو; گناهشناسي، استاد قرائتي; كيمياي محبت (زندگي نامه و نصايح عارف نامدار شيخ رجبعلي خياط تهراني)، محمدي ري شهري; جهاد با نفس، آيت اللّه مظاهري; اخلاق در قرآن (3 جلد)، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران و...